Stel je voor dat de geschiedenis van Job illustratief is voor elk leven. Waarom treft het kwade goede mensen? Het is de vraag die zo vaak is gesteld. Dat het kwaad slechte mensen treft kunnen we nog enigszins bevatten. Maar dat het kwaad goede mensen treft, dat doet pijn. Dat het kwaad kansloze mensen treft doet nog meer pijn. Dat het kwaad weerloze mensen treft vult ons naast pijn ook met woede. Waarom moet het kwaad Job treffen? Herinnert het leven van Job de satan niet aan zijn eigen verleden? Hoe hij was voordat hij had gezondigd. “Volmaakt was u in uw wegen, vanaf de dag dat u geschapen werd, totdat er ongerechtigheid in u gevonden werd. Vanwege uw schoonheid werd uw hart hoogmoedig, u richtte uw wijsheid te gronde vanwege uw luister.”(Ez.28:15 en 17)
De HEERE zegt tegen de satan dat Hij Zijn beschermende hand terugtrekt van alles wat Job bezit. Eerst een reflectie naar ons eigen leven. Is de situatie voor ons eigen leven zoveel anders als voor Job? Alles wat wij bezitten hebben wij gekregen vanuit Gods goedheid. Maar op die rijkdom kunnen wij geen aanspraak maken. God heeft de macht en het recht om die rijkdom ons te ontnemen. De oorzaak van het lijden van Job is niet zijn falen in het geloof. Is niet zijn gebrek aan vertrouwen. Is ook niet zijn gebrek aan kennis over God. De oorzaak van zijn lijden is juist zijn onwankelbaar geloof. Is juist zijn hoop op de levende God die ziet en redt. Later zal de Psalmdichter dit als volgt verwoorden:
“Ú ziet het wél , want U aanschouwt de moeite en het verdriet, opdat men het in Uw hand geeft; op Ú verlaat de arme zich, U bent geweest een Helper van de wees.”(Psalm 10:14)
We gaan verder met het verhaal. Hoe gaat satan het lijden van Job invullen? Ziet satan Job als de achilleshiel van Gods beleid. Als Job instort heeft hij dan gewonnen? God had gezegd dat hij hem alles mocht afnemen behalve zijn leven. Nu gaat satan dat op zijn wijze invullen. Alles gaat hij Job afnemen.
“Er was nu een dag, toen zijn zonen en zijn dochters aten en wijn dronken in het huis van hun broer, de eerstgeborene, dat er een bode bij Job kwam en zei: De runderen waren aan het ploegen en de ezelinnen naast hen aan het weiden. Toen deden de Sabeeërs een inval en namen ze mee, en ze sloegen de knechten met de scherpte van het zwaard; en ík ben maar als enige ontkomen om het u te vertellen.”(1: 13-15)
De runderen (500 span) en ezelinnen (500) worden meegenomen door een roversbende. Dat is een grote klap voor de onderneming van Job. Maar het wordt noch veel erger, want de knechten van Job worden in koelen bloede vermoord. En voor Job kan ademhalen en trachten de gebeurtenissen op zich te laten inwerken, wat eigenlijk al te veel is voor een mens om te kunnen dragen, komt de volgende bode er al aan. “Terwijl deze nog sprak, kwam er een ander en zei: Het vuur van God viel neer uit de hemel en ontbrandde tegen de schapen en de knechten, en verteerde ze; en ík ben maar als enige ontkomen om het u te vertellen.”(1:16) Nu gebeurt er iets verbijsterends. In de opstapeling van ellende zou je er zomaar overheen lezen. Maar het staat er toch echt: “Het vuur van God viel neer uit de hemel.” En de vraag dringt zich op: Mag satan dan ook nog beschikken over het vuur uit de hemel, weliswaar met toestemming van God, maar toch? Het heeft er alle schijn van. De schapen en de schaapherders worden in een oogwenk verteerd. Ze merken er niets van. Brandoffers worden volkomen verteerd. Zevenduizend schapen worden geofferd. Ze worden niet zoals bij de kamelen, de runderen en de ezelinnen gespaard en weggevoerd, nee de zevenduizend schapen worden geofferd. En alle herders worden verteerd door het vuur uit de hemel. Verbijsterend!
“Terwijl deze nog sprak, kwam er weer een ander en zei: De Chaldeeën stelden drie groepen op en pleegden een overval op de kamelen en namen ze mee, en sloegen de knechten met de scherpte van het zwaard; en ík ben maar als enige ontkomen om het u te vertellen.”(17)
De Chaldeeën slaan toe. Ze stellen drie groepen op en overvallen de kamelen. Drieduizend stuks worden buitgemaakt en ook hier worden de knechten van Job gedood. Het hart van Jobs onderneming wordt nu geraakt en alle knechten die daarbij betrokken zijn worden koelbloedig vermoord. De Chaldeeën die uit het huidige Irak, Iran afstammen zijn een bloeddorstige bende. Ze worden door satan geselecteerd om zijn plannen uit te voeren. We lezen voor het eerst over het bestaan van de Chaldeeën in Genesis. Waarom satan specifiek de Chaldeeën uitzoekt voor deze moordpartij? We weten het niet, maar in de loop van de geschiedenis zijn zij de aartsvijanden van het volk Israël geweest. En de geest van de Chaldeeën leeft denk ik nog altijd voort in het huidige Irak en Iran. In ieder geval, na al deze berichten zal Job al een gebroken man zijn geweest. Maar hij krijgt zelfs geen tijd van satan om iets te kunnen verwerken als de climax van de haat van satan zich manifesteert in het doden van de kinderen van Job..
In het huis van de eerstgeborene vindt een drama plaats wat té groot voor woorden is om te vertellen. Alle tien kinderen van Job, zeven zonen en drie dochters, jonge mensen nog, komen om. Een hevige stormwind treft het huis en het huis stort in. Wat moet er door Job heen gegaan zijn? Was deze tragedie een straf op mogelijke zonde die zijn kinderen hadden begaan? Job wist immers niets van een weddenschap tussen God en satan af? Zijn zonen hadden de gewoonte om een maaltijd aan te richten, ieder op zijn beurt in hun eigen huis. Zij stuurden dan boden en nodigden hun drie zussen uit om met hen te eten en te drinken. Als de dagen van de maaltijden voorbij waren, riep Job hen bij zich riep en heiligde hen. Hij stond dan ’s morgens vroeg op en bracht brandoffers, voor ieder van hen één, want misschien hadden zijn kinderen gezondigd en God in hun hart vaarwel gezegd. Zó deed Job alle dagen.
Een kind verliezen is het ergste wat ouders kan overkomen. Maar ál je kinderen verliezen aan de dood is een onvoorstelbaar leed. De ene dag heb je alles nog. Een geweldig mooi leven, het andere moment stort je levenshuis in. Waarom? Heb ik gezondigd? Hebben mijn kinderen gezondigd? Heeft mijn vrouw gezondigd? Waarom straft God mij zo? Allerlei gedachten zullen door Job heen geflitst hebben.